DLA MŁODEGO CZŁOWIEKA
WYBÓR ZAWODU MA PODWÓJNE ZNACZENIE : Z JEDNEJ STRONY JEST ON SKUTKIEM DECYZJI O
NAUCE I KSZTAŁCENIU W CELU OSIĄGNIĘCIA OKREŚLONYCH KWALIFIKACJI , A
RÓWNOCZEŚNIE JEST DECYZJĄ O OSIĄGNIĘCIU OKREŚLONEJ POZYCJI SPOŁECZNEJ I
SOCJALNEJ ..
Kto i co wpływa na decyzje gimnazjalistów ?
Drogi rodzicu – czy zastanawiałeś się nad tym , kto ma
największy wpływ na edukacyjne i zawodowe wybory Twojego dziecka ?
Uczeń szkoły gimnazjalnej o wyborze szkoły oczywiście może
zdecydować samodzielnie . Bardzo często zdarza się jednak , że wyboru dokonuje
pod wpływem innych osób , sytuacji , czy
tez okoliczności .
Według najnowszych badań prowadzonych przez KOWEZiU okazuje się iż największy wpływ na edukacyjne i zawodowe wybory mają :
Ø
rodzice
oraz tradycje rodzinne
Ø
grupa rówieśnicza , znajomi i koledzy młodego
człowieka
Ø
nauczyciele , którzy swoją postawą mogą zachęcić
bądź zniechęcić do wyboru danego zawodu
Ø
wiedza zaczerpnięta z internetu
Ø
dużą rolę odgrywa sieć szkół w danym regionie ,
odległość danej placówki od miejsca zamieszkania młodej osoby . Także moda na
dany zawód może znacząco przyczynić się do podjęcia takiego , a nie innego
wyboru szkoły i zawodu . O wyborze szkoły decyduje czasami przypadek , media
oraz prognozy , jakie możliwości finansowe da ukończenie danej szkoły czy
kierunku .
Jak
widać największy i decydujący wpływ
mają rodzice – warto więc
wykorzystać te kredyt zaufania i potraktować go jako inwestycję w przyszłą
karierę waszych dzieci .
Ważną rolę pełnią również czynniki wewnętrzne przy wyborze
szkoły i zawodu , zaliczyć możemy do nich ;
- zainteresowania - wartości
- predyspozycje - możliwości
intelektualne
-zdolności , talent - postawy
-umiejętności
-przekonania
-temperament - stan zdrowia
-cechy charakteru
Czy rodzice mogą być doradcami?
Jak pokazują badania to rodzice mają największy wpływ na podejmowanie
decyzji przez własne dziecko .Możecie zapytać dziecko niepewnie : co mogę
zrobić?
Jak mogę pomóc ? przede wszystkim;
- obserwujcie jakie czynności chętnie wykonuje Twoja córka lub syn , co
ich pasjonuje , zajmuje , ciekawi i rozmawiajcie z dziećmi na te tematy. Są one
bowiem pierwszym źródłem informacji o ich zainteresowaniach .
- przyjrzyjcie się w których zajęciach pozalekcyjnych Wasze dziecko czuje
się jak „ryba w wodzie „
- rozmawiajcie na temat interesujących wasze dziecko przedmiotów szkolnych - jest to ważna informacja o potencjale i
możliwościach dziecka
Towarzyszcie dziecku w codziennych obowiązkach – pozwala to na zaobserwowanie
przejścia z dziecięcej fazy marzeń ,
zawodowych fantazji( będę sławna piosenkarka , aktorem …) poprzez fazę zainteresowań
( Świetnie dzisiaj mamy dwie matematyki , gorzej jutro dwie historie) do krystalizacji pomysłów na siebie (
interesują mnie samochody ) , wybiorę szkołę
zawodowa i będę mechanikiem samochodowym .
- angażujcie się w życie szkoły , także we współpracę związana ze
wspieraniem uczniów planowaniu kariery edukacyjnej i zawodowej .
GROMADZENIE INFORMACJI ; JAKIE
JEST MOJE DZIECKO , CO WARTO WIEDZIEĆ O ZAWODACH I SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH
.
Poznaj swoje dziecko i pomóż mu odkryć jego możliwości .
Kluczem do podjęcia decyzji o wyborze szkoły ponadgimnazjalnej i zawodu
jest poznanie samego siebie tzn . tego , co nas interesuje , jakie mamy talenty
, umiejętności , cechy charakteru. Warto
poświęcić czas na zebranie
informacji o możliwościach dziecka . Nastolatek czerpie informacje o sobie od
rówieśników , nauczycieli i swoich bliskich .
Rola rodzica w rozpoznawaniu możliwości dziecka jest nie do przecenienia
.rodzice są tymi osobami , które na co dzień obserwują dzieci w rozmaitych
sytuacjach , w czasie wykonywania różnych zadań . Przed dokonaniem ważnych
wyborów i podejmowaniem decyzji o przyszłym zawodzie warto nazwać
zainteresowania, zdolności ,porozmawiać o wartościach jakie są dla dziecka
ważne .Na co zwracać uwagę ?O czym rozmawiać ?
Zainteresowania
Każdy człowiek ma
pewne zainteresowania ,choć nie zawsze potrafi je nazwać i o nich mówić
.Zainteresowania mają wpływ na zachowania młodych ludzi . Uczniowie , którzy
zainteresują się danym tematem ,chętniej go zgłębiają i poszerzają wiedzę
.Można zaobserwować zależność między ich zainteresowaniem a tym , czego lubią się uczyć . Jeśli dziecko
interesuje się chemią , to chętniej będzie brało udział w konkursach z tej
dziedziny .Takich działań nie podejmie dziecko , które twierdzi iż chemia to
strata czasu .
Często zdarza się również , że nastolatek interesuje się czymś , co nie
jest bezpośrednio powiązane z nauką
szkolną np. modą , czy
motoryzacją .
Określenie zainteresowań sprzyja
identyfikacji młodego człowieka z wybranymi obszarami zawodowymi oraz
zachęca do poszukiwań informacji o zawodach charakterystycznych dla danego
obszaru .Warto również zastanowić się
jakie przedmioty szkolne lubi Twoje dziecko , z którymi ma najlepsze oceny ?
Zdolności
Zdolność można traktować jako pewna sprawność do
wykonywania czynności lub możliwości , dzięki którym człowiek zdobywa
wiadomości , umiejętności , sprawności . Najczęściej wyróżnia się zdolności ogólne , do których zalicza się inteligencję
, spostrzegawczość , wyobraźnię , zręczność
oraz zdolności specjalne , ukierunkowane przedmiotowo , np. językowe,
matematyczne , muzyczne , plastyczne , techniczne czy sportowe .Dziecko może
być uzdolnione np. językowo bo szybko uczy i efektywnie się języków obcych , (
plastycznie – bo pięknie maluje itd.).
Umiejętności
Co nasze dziecko umie robić? –
np. radzi sobie ze stresem , dobrze
zarządza swoim czasem , doskonale wyszukuje informacje na różne tematy ,
planuje swoją codzienną pracę itd. Czasami dziecko ma już umiejętności zawodowe
( pomaga w naprawie samochodu, komputera , drobnych prac wykończeniowych w domu
itd.).
Obserwując je każdego dnia , dowiemy się jakie posiada umiejętności .
Wartości
Wartości to podstawowe kryterium –przewodnik w kształtowaniu postaw
człowieka w stosunku do wydarzeń , zjawisk , przedmiotów i ludzi. Są źródłem motywacji i osobistych działań w danej
dziedzinie , świadomym wyobrażeniem tego , co jest ważne , na zdobyciu czego
człowiekowi najbardziej zależy. Nie należy wybierać zawodu pozostającego w
sprzeczności z preferowanymi wartościami . Jeśli ktoś ceni sobie niesienie pomocy innym ,angażuje się
w różne akcje pomocowe , wolontariat , to może być wskazówka , że w przyszłości
wybierze dla siebie profesję z grupy zawodów społecznych . Natomiast jeśli dla
kogoś wartością jest niezależność , to raczej nie wybierze zawodu , w którym
trzeba podporządkować się przełożonym i
wykonywać polecenia służbowe.
Temperament
To zbiór cech charakterystycznych dla danej osoby. Jedni potrzebują ludzi wokół , inni wolą samotność . Różnice w
reagowaniu na te same bodźce związane są właśnie z temperamentem stąd np.
trudno sobie wyobrazić kogoś , kto jest żywiołowy , ekspresyjny ,wykonującego
pracę laboranta , która wymaga spokoju i długotrwałej koncentracji na zadaniu.
Także więc warto obserwować nasze dzieci , taka obserwacja może dostarczyć nam
informacji przydatnych w poszukiwaniu pomysłów na karierę zawodową dziecka .
Cechy charakteru
Słowo charakter oznacza względnie
trwałe właściwości postępowania człowieka , w których wyraża się jego stosunek
do innych ludzi, do samego siebie , do własnego działania .Cechy charakteru są
zauważalne w zachowaniu , działaniu , uczuciach i emocjach , które jesteśmy w
stanie kontrolować , wpływać na nie i je kształtować . Planując drogę zawodową
warto je poznać .
Możliwości intelektualne
Analizując potencjał dziecka , gdy rozważamy wybór szkoły
ponadgimnazjalnej i zawodu , warto odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących
dotychczasowych szkolnych osiągnięć ;
·
Jak radzi sobie z nauką?
·
Jakie ma oceny?
·
Jakie ma zasoby wiedzy i umiejętności ?
Tego wszystkiego możemy dowiedzieć się od dziecka ,warto też. porozmawiać
z wychowawcą .
Stan zdrowia
Jeśli dziecko jest pod opieką jakiejś specjalistycznej poradni , to
trzeba zapytać lekarza , czy nie ma przeciwwskazań do wykonywania wybranego
zawodu . Nie należy wybierać zawodu , do wykonywania którego uczeń ma przeciwwskazania zdrowotne .
CO WARTO WIEDZIEĆ O ZAWODACH
Poszukiwanie wiadomości o zawodach
jest bardzo ważnym krokiem w procesie podejmowania decyzji edukacyjnych i zawodowych . Ryzykowne jest wybieranie zawodu bez rzetelnej , aktualnej i
wyczerpującej informacji o nim .
Dobrze jest dowiedzieć się o danym zawodzie jak najwięcej , należy
zwrócić uwagę przede wszystkim na ;
·
Jakie czynności zawodowe wykonuje osoba w danym
zawodzie ,
·
Jakie są wymagania wobec osób zainteresowanych
określonym zawodem ,
·
W jakich warunkach wykonuje się pracę w danym
zawodzie ,
·
Jakie są przeciwskazania do pracy w danym
zawodzie ( kto nie powinien wykonywać tego zawodu głównie ze względu na stan
zdrowia ),
·
Jakie trzeba mieć wykształcenie , by zdobyć
kwalifikacje zawodowe ,
·
Jakie są możliwości doskonalenia zawodowego ,
poszerzania zakresu kompetencji w zawodzie ,
·
Jakie są szanse na znalezienie pracy ,
Zdobycie aktualnej , rzetelnej informacji o zawodach to krok
do wyboru profesji, która dziecka nie rozczaruje.
ŹRÓDŁA INFORMACJI O
ZAWODACH
Aby mieć aktualną ,
rzetelną i wiarygodną wiedzę o zawodach , warto sięgnąć do profesjonalnych
źródeł informacji zawodowej . Znajdziemy w nich opisy poszczególnych zadań
zawodowych , warunków pracy w danym zawodzie oraz kompetencji , jakie są
wymagane , do jego wykonywania.
Istnieje wiele źródeł informacji o zawodach , dobrymi
przykładami są ;
·
Informatory
i przewodniki po zawodach , np.; Przewodnik
po zawodach wydany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej , Informator o zawodach szkolnictwa zawodowego wydany przez Krajowy
Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej .
·
Informacje
o zawodach , do których przygotowują szkoły zawodowe znajdziemy w Informatorze
o zawodach szkolnictwa zawodowego .Informator został przygotowany zgodnie ze zmianami ,
które dotyczą szkolnictwa ponadgimnazjalnego i obowiązują od września 2012 r.
Opisano w nim 191 zawodów , które można zdobyć , kształcąc się w różnych typach
ponadgimnazjalnych szkół zawodowych .
W szczegółowych opisach zawodów można
znaleźć m. in. Takie informacje jak ;
·
Zakres zadań wykonywanych w danym zawodzie ,
·
Opis efektów kształcenia w zawodzie ,
·
Typ szkoły , w której prowadzone jest kształcenie
·
Możliwości kształcenia na kwalifikacyjnych
kursach zawodowych ,
·
Warunki pracy ,
·
Kompetencje społeczne ważne w danym zawodzie
·
Możliwości dalszej kariery edukacyjnej i
zawodowej
Informator jest dostępny w wersji elektronicznej na stronie www.koweziu.edu.pl w zakładce Strefa
Ucznia i w formie programu komputerowego na stronie www.doradztwozawodowe.edu.pl .
Informacja o zawodach
spotykanych na rynku pracy – znajdziemy m.in. w Klasyfikacji zawodów i
specjalności opracowanej na potrzeby rynku pracy przez MPiPS - w klasyfikacji opisanych jest aż 2360 zawodów
– znajdziemy je na www.psz.praca.gov.pl-
.
Informacje na temat lokalnego i krajowego rynku pracy
znajdziemy w urzędach pracy – ich wykaz znajduje się na www.psz.praca.gov.pl – należy jednak
pamiętać iż rynek pracy jest zmienny i za kilka lat będzie wyglądał pewnie
inaczej.
SPOSOBY ZBIERANIA
INFORMACJI O ZAWODACH
Jako rodzice możecie ;
·
Poprosić pedagoga lub wychowawcę , by
zorganizował spotkania z przedstawicielami zawodów , które interesują Wasze dzieci
·
Zgłosić wychowawcy klasy pomysł zorganizowania
wycieczki zawodoznawczej do firmy, która zatrudnia osoby w
interesujących dzieci zawodach ,
·
Zaproponować dzieciom sięgnięcie do czasopism
młodzieżowych , w których można znaleźć informacje o zawodach i ich opisy
·
Odwiedzać strony www szkół ponadgimnazjalnych
·
Zachęcić dzieci , by rozmawiały z rodziną ,
znajomymi o zawodach , które oni wykonują ,
·
Brać udział w targach edukacyjnych , targach
pracy
·
Uczestniczyć z dziećmi w drzwiach otwartych
szkół , akcjach promocyjnych szkół
ponadgimnazjalnych
·
Sięgać do informatorów szkolnych , broszur i ulotek
·
Zajrzeć do internetu , odwiedzić strony z
katalogami zawodów
·
Wykorzystywać tzw. „ pocztę pantoflową”
SZKOŁY
PONADGIMNAZJALNE .CO WARTO O NICH WIEDZIEĆ ?
Kolejnym ważnym
krokiem w budowaniu kariery zawodowej jest wybór szkoły , a w zasadzie zaplanowanie
ścieżki edukacyjnej umożliwiającej zdobycie kwalifikacji do wymarzonego zawodu.
Wybór szkoły ponadgimnazjalnej przez nastolatka może być trudnym zadaniem , ale
oczywiście możliwym do zrealizowania , szczególnie wtedy , kiedy uzyska on
wsparcie rodziców. Warto zdobyć jak najwięcej
informacji o różnych typach szkół i możliwościach , jakie oferują . Taka
wiedza zdecydowanie ułatwi podjęcie wspólnej decyzji .
TYPY SZKÓŁ
Absolwenci gimnazjum mają do wyboru trzy typy szkół
ponadgimnazjalnych ; liceum ogólnokształcące , technikum lub zasadniczą szkołę
zawodową .
Co warto wiedzieć o
liceum ogólnokształcącym ?
Jeśli uczeń myśli o
zawodzie , który dostępny jest dopiero po studiach wyższych ( np. prawnik ,
lekarz , dziennikarz ,psycholog) , to wyborem właściwym może być liceum
ogólnokształcące .Jest to typ szkoły , którego ukończenie umożliwia uzyskanie
świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego . Licea proponują klasy ,
w których kilka przedmiotów nauczanych jest w zakresie rozszerzonym .Dlatego
ważne jest sprawdzenie już na etapie wyboru szkoły , jakie przedmioty są
wymagane na maturze przez szkoły wyższe na kierunkach , które interesują Twoje
dziecko . Np. jeśli marzy ono o zawodzie lekarza , to strzałem w
przysłowiową „10” może być klasa z rozszerzeniem
biologiczno-chemicznym .Z kolei gdy chce dostać się na filologię angielską , to
wybór klasy z rozszerzeniem humanistyczno-językowym będzie lepszym rozwiązaniem
.
Absolwenci liceów ogólnokształcących po ukończeniu klasy
programowo najwyższej uzyskują wykształcenie średnie . Po zdaniu egzaminu
maturalnego uzyskują prawo do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe .
Pamiętać jednak należy , że po liceum
ogólnokształcącym uczeń nie posiada kwalifikacji do wykonywania konkretnego
zawodu , by go zdobyć konieczne jest podjęcie dalszej nauki na studiach wyższych , w szkole policealnej lub w ramach
kwalifikacyjnych kursów zawodowych .
Podstawowe informacje
o liceum ogólnokształcącym ;
·
Nauka trwa 3 lata
·
W pierwszej klasie liceum uczniowie będą uczyć
się wszystkich przedmiotów na poziomie podstawowym , kontynuując
edukację rozpoczętą w gimnazjum .
·
W drugiej i trzeciej klasie liceum wszyscy
uczniowie będą nadal obowiązkowo uczyć
się języka polskiego , matematyki i dwóch języków obcych . Obowiązkowe będą też
zajęcia z wychowania fizycznego.
·
W LO uczeń będzie miał obowiązek wyboru od 2 do
4 spośród proponowanych przez szkołę przedmiotów , ujętych w podstawie programowej w zakresie
rozszerzonym
·
Zgodnie z nową podstawą programową kształcenia
ogólnego w liceum ogólnokształcącym przedmioty obowiązkowe mogą być nauczane na
poziomie podstawowym lub rozszerzonym :
1.
Tylko w zakresie podstawowym – przedmioty :
wiedza o kulturze , przedsiębiorczość , wychowanie fizyczne i edukacja dla
bezpieczeństwa.
2.
W zakresie podstawowym i w zakresie rozszerzonym
:
a)
język polski ,język obcy nowożytny , język mniejszości
narodowej lub etnicznej , język regionalny , matematyka ; uczeń realizuje
poziom podstawowy lub rozszerzony ( wymagania dla zakresu rozszerzonego
obejmują także wszystkie wymagania szczegółowe dla poziomu podstawowego )
b)
historia , wiedza o społeczeństwie , geografia ,
biologia , chemia , fizyka , informatyka , uczeń obowiązkowo realizuje poziom
podstawowy ( poziom rozszerzony stanowi kontynuację nauczania danego przedmiotu
na poziomie podstawowym)
3.
Przedmioty , które mogą być realizowane tylko na
poziomie rozszerzonym : historia muzyki, historia sztuki , język łaciński i
kultura antyczna , filozofia .
CO WARTO WIEDZIEĆ O
TECHNIKUM ?
Nauka w technikum trwa 4 lata , jego ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu
po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie , a także
uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego .Zatem ta
szkoła umożliwia uczniowi zdobycie konkretnego zawodu ( np. technik elektronik
) , zdobycie średniego wykształcenia , którego ukoronowaniem jest matura . Ta szkoła jest dla tych , którzy marzą by
zdobyć zawód i móc szukać pracy , lub
mając już konkretny zawód myśleć o studiach. Można również łączyć pracę zawodową ze studiami czy
w ogóle z nauką .Możliwości po technikum są obszerne , ich wybór zależy od
absolwenta.
Podstawowe informacje
o technikum :
·
Nauka w technikum trwa 4 lata
·
Uczeń wybiera zawód z oferty szkoły
ponadgimnazjalnej
·
Od 1 września 2012 roku kształcenie ogólne w
technikum jest realizowane w takim samym zakresie jak w liceum
ogólnokształcącym . Przedmioty ogólnokształcące są realizowane na poziomie podstawowym oraz w zakresie
rozszerzonym.
·
W technikum uczeń będzie miał obowiązek wyboru 2
przedmiotów spośród proponowanych przez szkołę przedmiotów ujętych w podstawie
programowej na poziomie rozszerzonym , związanych z kształceniem w określonym
zawodzie .
·
Jednym z tych przedmiotów musi być : matematyka , biologia , geografia , fizyka
lub chemia
·
Uczeń , który realizuje na poziomie rozszerzonym
:
a)
Przedmiot historia i jeden z przedmiotów :
geografia , biologia , chemia lub fizyka , jest obowiązany realizować przedmiot
uzupełniający ekonomia w praktyce ,
b)
Przedmioty : historia i matematyka , jest
obowiązany realizować przedmiot uzupełniający przyroda .
·
Od 2012 roku zmiany zostały wprowadzone także w
zakresie przygotowania do zawodu . W technikach , podobnie jak w zasadniczej
szkole zawodowej , w zawodach wyodrębniono kwalifikacje .Ich liczba zależy od
zawodu – na poziomie technikum są to najczęściej zawody z dwiema lub trzema
kwalifikacjami.
·
W trakcie nauki w technikum uczeń odbywa
praktyki zawodowe
·
W trakcie nauki w technikum uczeń zdaje egzaminy
zawodowe .Jeden , dwa lub trzy – w zależności od liczby kwalifikacji .Po każdym
zdanym egzaminie uczeń otrzyma świadectwo kwalifikacyjne .Gdy zda wszystkie
egzaminy i ukończy szkołę , otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje
zawodowe.
CO WARTO WIEDZIEĆ O ZASADNICZEJ SZKOLE
ZAWODOWEJ ?
Nauka w niej trwa
3 lata , jej ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe w danym zawodzie , a także dalsze kształcenie w liceum
ogólnokształcącym dla dorosłych .Szkołę tę wybierają przeważnie uczniowie ,
którzy zainteresowani są dużą liczbą godzin zajęć praktycznych , które służą
przede wszystkim nabywaniu kompetencji zawodowych potrzebnych w wybranym
zawodzie .
Podstawowe informacje
o zasadniczej szkole zawodowej :
·
Nauka w zasadniczej szkole zawodowej trwa 3 lata
·
Uczeń wybiera zawód z oferty szkoły
ponadgimnazjalnej
·
W zawodach wyodrębniono kwalifikacje . W
zależności od zawodu ich liczba jest różna .
·
W trakcie nauki w ZSZ uczeń zdaje egzaminy
zawodowe – jeden , dwa lub trzy – w zależności od liczby kwalifikacji. Po
każdym zdanym egzaminie uczeń otrzyma
świadectwo kwalifikacyjne .Gdy zda wszystkie egzaminy i ukończy szkołę ,
otrzyma dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.
·
Praktyczna nauka zawodu może odbywać się u
pracodawcy , w centrach kształcenia praktycznego lub w warsztatach szkolnych .
·
Uczeń może uzupełnić wykształcenie średnie ,
wybierając liceum ogólnokształcące dla
dorosłych . Naukę w liceum dla dorosłych
absolwentów ZSZ może rozpocząć od
drugiej klasy.
Absolwent ZSZ może uzyskać tytuł technika , uzupełniając
brakujące kwalifikacje zawodowe na kwalifikacyjnych kursach zawodowych oraz
uzupełniając poziom wykształcenia ogólnego w liceum ogólnokształcącym dla
dorosłych lub przystępując do egzaminu eksternistycznego z zakresu liceum ogólnokształcącego dla
dorosłych .Po spełnieniu tych warunków uczeń otrzyma dyplom technika , a po zdaniu
matury może kontynuować naukę na studiach wyższych .
ŻRÓDŁA INFORMACJI O
SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH :
Informacji o szkołach rodzice w ramach spędzania czasu z
dziećmi mogą szukać wspólnie .
Warto zajrzeć na ;
www.kuratorium oświaty
np. Katowice
www. Strony szkół ponadgimnazjalnych
INNE ŹRÓDŁA
Spotkania z przedstawicielami szkół
Doradcy zawodowi zatrudnieni w szkole lub w poradni
psychologiczno-pedagogicznej , urzędy pracy, lub inne osoby realizujące zadania
z zakresu doradztwa zawodowego
Nauczyciele , pedagog
Rodzina , znajomi
Targi edukacyjne , prezentacje szkół ponadgimnazjalnych
Tzw. „Drzwi Otwarte „ szkół , akcje promocyjne szkół
Informatory szkolne , broszury , ulotki
Prasa lokalna
Media
Tzw. poczta pantoflowa
Życzę powodzenia
Na podstawie broszury Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji
zawodowej i Ustawicznej
Opracowała Ewa Bednarek
